Gepolijst beton, het geheim achter de hagelwitte gevel van Antwerp Tower

Als een stralend en smetteloos icoon zal Antwerp Tower binnenkort de skyline kleuren en zo mee de architectuur van de stad bepalen. Met dank aan de meer dan 3000 helderwitte gepolijste betonpanelen en -elementen die dan aan de gevel zullen schitteren.

Bart Anthonissen, managing partner van eld, de uitvoerende partner van Wiel Arets Architects, geeft uitleg bij de technische aspecten van het beton dat voor de signatuurlook zal zorgen.

Wat maakt gepolijst beton zo interessant in vergelijking met gewoon beton?

Bart Anthonissen: 'Gewoon beton is vaak grijs of wit. Het is vlak en eendimensionaal, in tegenstelling tot gepolijst beton. Bij gepolijst beton wordt de buitenste laag met een diamantschijf weggeslepen, waardoor de binnenkant van het materiaal zichtbaar wordt. Van dichtbij ziet het er heel levendig uit, met verschillende schakeringen en lagen. Het heeft een intense materiaalkwaliteit. Elke plaat van gepolijst beton is uniek, net zoals bij natuursteen. Hoewel beton een zeer traditioneel materiaal is, telt België slechts enkele fabrikanten die gepolijste elementen van dergelijke hoge kwaliteit kunnen maken. Voor Antwerp Tower werken we samen met Decomo uit Moeskroen.'

Hoe geraakt beton aan zijn witte kleur?

Bart Anthonissen: 'Op basis van het witte beeld dat architect Wiel Arets met de toren voor ogen heeft, werden verschillende stalen gemaakt om de juiste samenstelling en de exacte kleur van de betonpanelen te bepalen. Op basis van het finale 'recept' werd aan prefab-leverancier groen licht gegeven. Hij staat in voor de uitvoering. Het mengsel bestaat onder andere uit wit cement, wit zand en water met enkele toeslagstoffen, én uiteraard ook de juiste hoeveelheden granulaten, die vooral uit witte stenen, en Carrara en Madagaskar marmer bestaan. De verschillende bestanddelen van het mengsel worden geautomatiseerd samengesteld en gemengd in de uiterst gesofistikeerde installatie van de leverancier.'

Hoe verloopt het productieproces precies?

Bart Anthonissen: 'De witte betonmix wordt gestort in een horizontale bekisting op maat van het paneel met daarin kleine afstandshouders die de betondekking van de wapening garanderen. De bekisting is gemonteerd op een horizontale tafel die vervolgens trilt en zo het beton verdicht, waardoor alle luchtbellen worden verwijderd. Een dag later, na het wegnemen van de bekisting, wordt het beton gepolijst, gecontroleerd; eventuele poriën worden opgevuld, waarna het beton opnieuw wordt gepolijst totdat het helemaal goed zit. Bij deze fase zijn we nauw betrokken, omdat we na het keuren van de eerste panelen, indien nodig, de details van het productieproces kunnen bijsturen, nog voor er grote aantallen worden geproduceerd. '

Gepolijst beton wordt wel vaker toegepast. Wat maakt dit project zo uniek?

Bart Anthonissen: 'Het unieke zit niet in het materiaal an sich, want met dit soort beton heeft men in het verleden al prachtige gebouwen gerealiseerd. Maar de toepassing van het materiaal voor dit project is wél uniek. In het gevelvlak zelf zullen zo’n 850 grote betonelementen worden verwerkt, en 2150 kleinere in de wanden, de plafonds en de vloeren van de inpandige terrassen, wat vrij uitzonderlijk is. Door het beton op deze manier toe te passen, wordt enerzijds het massieve karakter van de toren ondersteund, dat anderzijds wordt verlicht door de terrassen die in het gevelraster zitten verwerkt. Via deze terrassen zullen de betonpanelen naar binnen dringen, waardoor je de materialiteit van het beton nog intenser zult ervaren. Dit gevoel wordt verder nog versterkt in het interieur, waar het wordt gebruikt in de inkomhal en de lobby.'

Hoe worden de panelen aan de buitengevel bevestigd?

Bart Anthonissen: 'De panelen zijn vrij groot, het oppervlak is heel glad en ze hebben geen zichtbare bevestigingspunten. Tijdens de montage zal een klein kraantje met zuignappen de betonpanelen optillen en bevestigen aan de ankers die op de gevel zijn bevestigd.

Hoe zit het met duurzaamheid? Blijven de betonplaten hun stralend witte kleur behouden?

Bart Anthonissen: 'Uit ervaring weten we bij eld dat als witte betonnen gebouwen goed gedetailleerd zijn, ze hun natuurlijke kleur en textuur lang behouden en dat ze geen sporen van vervuiling zullen tonen. De witte toren zal dus heel lang stralend wit blijven en zo een nieuw icoon van de stad worden.'